W podróży autobusem

Przewoźnik jest zobowiązany do:

• realizowania przewozu pasażera i jego bagażu na trasie określonej w bilecie
• zapewnienia odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi
• zapewnienia zastępczego środka transportu w przypadku przerwania jazdy na skutek awarii autobusu i niemożności kontynuowania jazdy

Co prawda przewoźnik "podejmuje się dołożyć wszelkich starań, aby przewieźć pasażera i jego bagaż w odpowiednim czasie, zgodnie z obowiązującym rozkładem jazdy", ale... na ogół godziny wyjazdu i przyjazdu wykazane w rozkładach jazdy mogą ulec zmianie i nie są objęte gwarancją. Nie stanowią części umowy przewozu.

Przewoźnik nie odpowiada za opóźnienia lub odwołania kursów z przyczyn od niego niezależnych (na przykład zamknięcie granic, żywioły, utrudnienia w ruchu drogowym lub na przejściach granicznych, itp.), ani wynikających z nich dalszych, bliżej nieokreślonych skutków. Prawem przewoźnika jest nie wpuszczenie do autokaru pasażera, który nie przestrzega warunków umowy przewozu, znajduje się w stanie wskazującym na spożycie alkoholu lub środków odurzających, albo jest chory, a skutki tej choroby mogą zagrażać współpasażerom, zachowuje się w sposób uciążliwy dla współpasażerów, nie posiada wymaganych dokumentów potrzebnych do przekroczenia granicy lub nie stosuje się do przepisów celno-dewizowych, bądź też nie został wpuszczony do kraju przez władze imigracyjne. Restrykcje te dotyczą także podróżnych, którzy przewożą towary wymagające dłuższej odprawy granicznej i tym samym mogą powodować opóźnienia w odprawie autokaru na granicy.

W takich sytuacjach przewoźnik nie ma obowiązku zwrotu kosztów podróży poniesionych przez pasażera.

Gdy autokar jest wyposażony w pasy bezpieczeństwa Podróżny jest zobowiązany do ich zapięcia.

Prawa i obowiązki stron reguluje przede wszystkim artykuł 4 Prawa przewozowego, który określa warunki obsługi podróżnych, odprawy oraz przewozu osób i rzeczy.

Zdaniem eksperta - Komisarz Janusz Jończyk, Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach

Organizator wyjazdu wakacyjnego lub opiekun podróżnych, każdy zainteresowany bezpieczeństwem na drodze może poprosić o kontrolę autobusu bezpośrednio przed jego wyjazdem w trasę. Wystarczy, przynajmniej z jednodniowym wyprzedzeniem, skontaktować się z dyżurnym komendy i przekazać informację o miejscu i godzinie wyjazdu. Telefon: 997. Policjanci z drogówki na pewno stawią się na miejscu i sprawdzą stan techniczny wozu, trzeźwość kierowcy, a także wszystkie niezbędne dokumenty wozu i kierowcy. Nic nie ujdzie ich uwadze.

Akcją tą zainteresowani są sami policjanci, kilka lat temu podjęto ją z inicjatywy szefa śląskiego garnizonu właśnie po to, by zwiększyć bezpieczeństwo podróżnych. Efekty już są widoczne. W ubiegłym roku znacznie spadła liczba zatrzymanych w trakcie policyjnych kontroli dowodów rejestracyjnych autobusów, którymi dowożono ludzi na wypoczynek.

W Częstochowie kontrola autokarów jest przeprowadzana na parkingu na Rynku Wieluńskim. Aby uniknąć opóźnień w wyjazdach, należy tam podstawiać autobusy nie później niż 40 minut przed odjazdem.

Prawa pasażera linii lotniczych
W Unii Europejskiej obowiązują od 17 lutego 2005 roku przepisy znacznie wzmacniające prawa pasażerów linii lotniczych. Dotyczą one lotów regularnych i czarterowych, krajowych i międzynarodowych, obsługiwanych zarówno przez tzw. tanich przewoźników, jak i oferujących pełną obsługę.

1. Odmowa przyjęcia na pokład i odwołanie lotu

Jeżeli do odprawy zgłosi się większe liczba pasażerów na dany lot niż wynosi liczba miejsc w samolocie, przewoźnik powinien najpierw znaleźć osoby chętne do udostępnienia, za ustaloną rekompensatą, miejsc pasażerom, którzy również zaplanowali podróż danym rejsem. Przewoźnik zobowiązany jest do zaoferowania takim ochotnikom zwrotu uiszczonej opłaty (łącznie z bezpłatnym przelotem, w miarę potrzeby, do portu, w którym rozpoczęto) lub alternatywnego rejsu do portu docelowego podróży.

Jeśli pasażer nie zgłosi się na ochotnika, wówczas przewoźnik zobowiązany jest do zaoferowania mu rekompensaty pieniężnej w wysokości:

• 250 euro dla lotów na trasach o długości do 1.500 km
• 400 euro dla lotów na trasach powyżej 1.500 km na terenie UE oraz dla innych lotów pomiędzy 1.500 do 3.500 km
• 600 euro dla lotów na trasach powyżej 3.500 km poza terytorium UE.

Przewoźnik ma również obowiązek zapewnienia, w zależności od potrzeby, wyżywienia i miejsca w hotelu - łącznie z transportem - oraz świadczeń w postaci dostępu do telefonu, faksu itp.

W przypadku anulowania rejsu pasażer ma prawo do zwrotu uiszczonej opłaty przewozowej, do wyżywienia i pobytu w hotelu w zależności od potrzeby, łącznie z transportem.

2. Jeżeli wystąpią opóźnienia

• większe niż 2 godziny dla lotów na trasach do 1.500 km
• większe niż 3 godziny dla lotów na trasach powyżej do 1.500 km na terenie UE oraz dla innych lotów pomiędzy 1.500 do 3.500 km
• większe niż 4 godziny dla lotów na trasach powyżej do 3.500 km poza UE, przewoźnik lotniczy jest zobowiązany do zapewnienia, w zależności od potrzeby, wyżywienia i miejsca w hotelu.

Jeżeli opóźnienie jest większe niż 5 godzin, mamy prawo do zwrotu uiszczonej opłaty za przewóz (w zależności od potrzeby łącznie z bezpłatnym przelotem do portu, w którym podróż rozpoczęto).

3. Bagaż

Pasażer może wystąpić o odszkodowanie za zniszczenie, uszkodzenie, opóźnienie lub utratę bagażu podczas lotu liniami lotniczymi z kraju UE do jakiegokolwiek portu na świecie. Jeżeli przewoźnik uchyla się od odpowiedzialności za poniesione szkody, pasażer może dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej. Wszelkie roszczenia dotyczące uszkodzenia odprawionego bagażu należy zgłosić w terminie 7 dni od daty jego odbioru, w przypadku bagażu opóźnionego - w terminie 21 dni od odbioru.

4. Wyjazdy zorganizowane

Pasażer ma także prawo wnieść roszczenie o odszkodowanie przeciwko organizatorom wyjazdu za niewykonanie usługi przewidzianych w umowie zawartej w jednym z krajów UE, bez względu na docelowe miejsce podróży. Prawa te obowiązują w przypadku niezapewnienia odpowiedniego przelotu przewidzianego w umowie zawartej między organizatorem wyjazdu a pasażerem. W przypadku odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lotu lub jego znacznego opóźnienia oraz gdy linie lotnicze obsługujące dany lot nie wywiązują się w pełni ze swych obowiązków, należy złożyć skargę do właściwych krajowych władz wykonawczych. Jeśli wylot następuje z kraju UE, skargę należy złożyć w kraju wylotu. Jeśli wylot następuje z kraju nie należącego do UE, ale dany lot jest obsługiwany przez którąś z unijnych linii lotniczych, skargę należy złożyć w kraju UE (kraj docelowy).

Nazwę i adres właściwych władz lub szczegółowe informacje o organizacjach udzielających porad lub pomocy w przypadku wszelkich innych skarg (np. dotyczących bagażu, uszkodzenia ciała lub zgonu, wyjazdów zorganizowanych) można uzyskać, dzwoniąc pod bezpłatny numer Europe Direct: 00 800 67891011, lub pisząc na adres poczty elektronicznej: mail@europe-direct.cec.eu.int.

W Polsce poszkodowani przez linie lotnicze powinni zwracać się ze skargami do Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC), wynika z komunikatu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).

Informację o działaniach podjętych w sprawie złożonej skargi można przekazać Komisji Europejskiej, B-1049 Bruksela, faksem (32-2) 299 10 15 lub pocztą elektroniczną: tren-aprights@cec.eu.int.

Zdaniem eksperta - Krystyna Papiernik, prezes Śląskiej Izby Turystyki

Gwarancje biura podróży

Ustawa o usługach turystycznych z 1997 roku nakłada na organizatorów imprez legalnie działających na rynku obowiązek posiadania bądź stosownego ubezpieczenia, bądź gwarancji bankowych na wypadek nieprzewidzialnych okoliczności, na przykład bankructwa. Wykupiona polisa ubezpieczeniowa jest gwarancją bezpieczeństwa dla podróżnych, którzy nie mogą wrócić z wypoczynku, bo, na przykład, samolot nie został podstawiony. Są gwarancją dla tych, którzy jeszcze nie zdążyli wyjechać, ale już wpłacili zaliczki. Beneficjentem polisy jest właściwy urząd marszałkowski, który z uruchomionych w ten sposób pieniędzy pokryje niezbędne wydatki klientom upadłego biura podróży, a więc zapewni powrót do domu, a także pokryje zwrot wpłat wniesionych przez klientów, gdy do wyjazdu już nie dojdzie.

Dla własnego bezpieczeństwa należy więc korzystać z usług przede wszystkim firm legalnie działającym na rynku. Ich wykaz znajduje się na stronie internetowej każdej izby turystyki. To pozarządowa organizacja zrzeszająca sprawdzone podmioty gospodarcze branży turystycznej. Nim ktoś zawrze umowę, może w izbie spytać o profesjonalizm zatrudnianej kadry turystycznej.

Można też poprosić samego organizatora o wykazanie się dokumentami uwiarygodniającymi swoją pozycję na rynku. Zazwyczaj firmy umieszczają te dokumenty na swoich stronach internetowych. Obowiązek posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia dotyczy całego okresu wykonywania działalności.

Dwie godziny przed startem

Na lotnisku najlepiej być na dwie godziny przed wylotem, by uniknąć obaw, że zamkną nam check-in i nie zdążymy się odprawić - wyjaśnia Anna Tomaszewska, która koordynuje w Centralwings współpracę z biurami podróży: Wszystkie godziny wylotów i przylotów podawane są w czasach lokalnych. Trzeba mieć ze sobą wydrukowane potwierdzenie rezerwacji, które w tanich liniach pełni funkcję "biletu". No i oczywiście nie można zapomnieć o paszporcie

lub dowodzie tożsamości. Pakując się pamiętajmy, że scyzoryka czy metalowego pilnika na pewno nie będziemy mogli wnieść na pokład

w bagażu podręcznym. Względy bezpieczeństwa ograniczyły też możliwość wnoszenia na pokład większych ilości płynów i kosmetyków.

Teresa Semik
Dziennik Zachodni